AŞILAMA YÖNTEMİ İLE GEBE KALMA

Aşılama Yöntemi İle Gebe Kalma

Korunmasız bir yıl ilişki sonunda gebe kalmayan çiftler infertilite (kısırlık) teşhisi ile incelemeye alınır. Bu incelemede eşlerin her ikisinin de muayene ve gerekli tetkikleri sonrasında ailenin problem yada problemleri ile aydınlatılır. Bebek sahibi olmak isteyen infertil çiftin ile ilk görüşmede eşlerin fizik muayenesi.yapılır.İncelemeleri sonunda karşılaşılabilecek sorunlar çok çeşitlidir. Bunlar arasında erkeğe ait olanlar: sperm sayı ve hareketliliğinin yetersizliği veya hiç olmaması, cinsel işlev bozuklukları, penisin anatomik bozuklukları ve hormonal yetersizliklerdir. Bayana ait olanlar ise: yumurtalık yetmezliği, rahmin şekilsel bozuklukları, tüplerin tıkanıklığı veya olmaması,rahim iç duvarının enfeksiyon veya bazı müdahaleler sonrasında ileri derecede bozulması, rahim ağzının şekilsel bozukluğu yada mukus tıkacının gereğinden kalın olması, vajinanın anatomik veya işlevsel(vajinismus) bozuklukları olarak sıralanabilir.

İnfertil bir çiftin sorununu belirledikten sonra düzeltilebilecek olan anatomik bozukluklara gereken operasyonlarla müdahale edilir. Hormonal eksiklikler,sistemik hastalıklar, aşırı kilo yada aşırı zayıflık gibi faktörler düzeltilir. Yumurtalıkların yeterli sayı ve kalitede yumurta üretmediği durumlarda ilaç tedavisi ile bu durum giderilerek seri ultrason incelemeleri ile yumurtlamanın olduğu gün saptanır ve çiftin ilişkiye girmesi sağlanır. Bu gebeliğin oluşması için olabilecek en doğal yoldur. Yaklaşık 3-6 ay boyunca denenen yumurtlama takibi-cinsel ilişki ile sonuç alınamazsa çiftlere aşılama tedavisi önerilebilir.

Aşılama pek çok infertilite durumlarında uygulaması en kolay, pratik, tüp bebeğe göre ekonomik ve risksiz bir işlem olduğu için ilk tercih edilen yöntemdir.

En sıklıkla:

Düşük sperm sayı veya hareketlilik oranı.
Açıklanamayan İnfertilite.
Servikal mukus problemleri (servikal faktör)
Rahim ağzının (serviksin) anatomik problemleri
Sperme karşı antikor varlığı (İmmünolojik İnfertilite)
Kadında yumurtlamanın olmaması veya yetersiz olması
Cinsel işlev bozukluklarında tercih edilen bir yöntemdir.
Aşılama tedavisine karar verilmiş çiftlerde erkeğin sperm tetkikinde yıkama sonrası örnekte en az 1.000.000/ml sperm olması istenmektedir.
Daha az sayılarla yapılan aşılamalarda başarı şansı oldukça düşüktür.

Aşılama İçin Gerekli Tetkikler

Erkek için

Sistemik ve lokal fizik muayene
Semen analizi
Sperm sayısı ve hareketliliği
Detaylı morfolojik değerlendirme
Yıkama sonrası sperm değerleri

İleri tetkikler

Serolojik testler
MAR testi
Hormon profili

Kadın için

Sistemik ve lokal fizik muayene
Tubal geçişin saptanması (HSG, laparaskopi)
Hormon tetkikleri
Prolaktin
TSH
Progesteron (Adetin 21. günü)

Aşılama yöntemi iyi koşullarda yumurtlamanın sağlandığı gün spermlerin özel yöntemlerle hızlandırılıp, plastik bir kanül aracılığı ile rahmin içine bırakılması yöntemidir. Yöntemin avantajı olabildiğince çok sayıda ve hareketli spermin yeni atılmış ve tüpler tarafından yakalanmış yumurtaya olabildiğince yakın mesafeye bırakılmasıdır. Mikroskobik bir canlı olan sperm bu yöntemle yaklaşık 10-12 cm kazanır,vajinanın asit ortamını, rahim ağzı mukus tıkacını ve rahmin içinde tüplere doğru çıkması gereken yolu atlamış olur. Önünde sadece içindeki hareketli tüycükler yardımı ile sperm ve yumurtayı birleştirmek için en uygun ortam olan tüpler kalmıştır. Aşılama tedavisi öncesinde özel ilaç tedavileri uygulanarak yumurtlaması sayı ve kalite olarak arttırılan bayana yumurtacıklar yaklaşık 20 mm boyuna ulaştığında yumurta çatlatma iğnesi verilir. Bu iğneden ortalama 24-36 saat sonra aşılama işlemi için en uygun dönemdir.

Aşılamada Sperm Örneği Nasıl Alınır?

Hastalar sperm verme işlemini bu işlem için ayrılmış özel ve rahat bir mekanda gerçekleştirmelidir.
Hastaların cinsel perhiz süresi 2 günden az olmamalı ve 5 günü geçmiş olmamalıdır

Sperm verme yöntemi mastürbasyon olmalıdır

Hastaya örneği vereceği steril bir kap sağlanmalıdır.

Aşılama tedavisi steril koşullarında deneyimli ekip tarafından uygulanması gereken bir yöntemdir. Aşılama yapılacak bir bayan jinekolojik pozisyonda hazırlanır. Steril spekulum rahim ağzı görülecek şekilde yerleştirilir. Rahim ağzındaki akıntılar steril izotonik solisyonu püskürtülerek temizlenir. Steril kanül yavaşça rahim ağzından içeriye doğru yerleştirilir. Laboratuardan termos içinde gönderilen sperm örneği oda sıcaklığında steril enjektöre çekilir ve kanülden yavaşça verilir. Anne adayı işlem sonrasında yarım saat dinlendirilir. Aşılamayı takip eden birkaç gün ağır fiziksel aktivitelerden ve cinsel ilişkiden sakınılması önerilir. Bazı kliniklerde aşılama 12 saat ara ile iki seans halinde uygulanmaktadır. İşlemden 10-12 gün sonra kanda gebelik testi yapılır. En çok dikkat edilmesi gereken nokta enfeksiyondan korunmadır. İşlemin başarı şansı her seans için % 10-20 olarak verilmektedir. Üç deneme sonrasında gebelik hızlarında anlamlı bir artış olmadığı için daha fazla deneme önerilmemektedir. Üç denemede gebelik başarılamayan aileler tüp bebek ünitelerine yönlendirilir.